Leesbeleving tablet blijft achter bij die van de e-reader
De e-reader en de tablet zijn hard op weg om uit te groeien tot de standaard voor het lezen van e-boeken. Terwijl deze apparaten het afgelopen jaar aan populariteit hebben gewonnen, worden de smartphone, laptop en personal computer juist door minder mensen gebruikt. Dat blijkt uit de trendmetingen van Stichting Marktonderzoek Boekenvak (SMB), waarin Stichting Lezen één van de partners is. 16% van de Nederlanders leest wel eens e-boeken op de tablet (2012: 9%), 12,5% op de e-reader (2012: 7%). De andere apparaten zagen hun bereik dalen tot 3 à 6% (2012: 4 à 7%).
Hoewel de e-reader in gebruik achterblijft bij de tablet, biedt dit apparaat de meest optimale leesbeleving. Dat komt naar voren uit het onderzoek Digitaal lezen – wie doen het al?, uitgevoerd door Niels Bakker in opdracht van Stichting Lezen. De e-reader wint het niet alleen van de laptop en de computer, zoals eerder al bleek, maar ook van de tablet.
In het onderzoek, een verdiepende analyse van een SMB-peiling, zijn lezers van e-boeken geënquêteerd over hun mening over het leesproces en de leeservaring van hun apparaat. Gebruikers van de e-reader zijn net zo tevreden over de e-reader als over het gedrukte boek. Terwijl de voorkeur van gebruikers van de tablet juist uitgaat naar het vertrouwde papier.
E-readergebruikers lezen vaker lineair: van begin tot eind, geconcentreerd en zonder onderbrekingen. Tabletgebruikers daarentegen lezen vaker scannend. Daarnaast raadplegen ze tijdens het lezen vaker andere teksten, surfen ze op internet of doen ze andere activiteiten op hun apparaat.
Dit meer non-lineaire leesproces lijkt zich te vertalen in een negatievere leeservaring. Tabletgebruikers lezen minder vaak, minder snel en minder lang achter elkaar door van hun apparaat. Ook hun concentratie, begrip en onderdompeling in de tekst blijven achter bij die van e-readergebruikers. Het lezen biedt hen dan ook niet zoveel ontspanning en plezier.
De oorzaak voor deze verschillen schuilt volgens Bakker in de aard van de leesmedia. De e-reader is unifunctioneel: op het downloaden en raadplegen van andere boeken na, biedt het apparaat nauwelijks nevenmogelijkheden. De tablet is juist multifunctioneel en brengt lezers in de verleiding om uitstapjes te maken buiten de tekst: e-mail, sociale media, achtergrondinformatie etc. Datzelfde geldt voor de laptop, desktop computer en smartphone.
De leeservaring pakt het gunstigst uit als het lezen in rust en afzondering gebeurt, zonder al te veel afleiding. Wie het lezen wil bevorderen met digitale media, doet er dan ook goed aan om de e-reader te promoten. De keerzijde van die aanpak is dat zo vooral bestaande lezers zullen worden bereikt. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat e-readergebruikers overwegend fervente boekenlezers zijn, zoals ouderen en vrouwen. Tabletgebruikers daarentegen hebben, net als gebruikers van de smartphone, een grote affiniteit met digitale media. Dit zijn dan ook vooral jongere mensen.
Die passie voor nieuwe technologie kan ook een instrument zijn voor de leesbevordering, denkt Bakker. Met de tablet en smartphone kunnen kinderen en jongeren, en dan met name jongens, worden geprikkeld om te lezen. Als de boeken op deze apparaten hen grijpen, kunnen ze in aanraking worden gebracht met de e-reader en het gedrukte boek, voor een optimale leesbeleving.
Digitaal lezen - wie doen het al? is te downloaden via de site.
Noot over het onderzoek
De enquête, afgenomen onder het internetpanel van Intomart GfK, is ingevuld door 1.301 Nederlanders van 13 jaar en ouder. Daaronder waren 499 lezers van e-boeken. De dataverzameling vond plaats binnen de driemaandelijkse peilingen van Stichting Marktonderzoek Boekenvak, waarin Stichting Lezen en SIOB participeren als partners.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten